DNAHBV trong chẩn đoán, điều trị Viêm gan B mạn

1. Mở đầu: Ước tính trên thế giới (WHO): có khoảng 2 tỉ người từng bị nhiễm Siêu vi B (SVB). Trong đó có khoảng 400 triệu người nhiễm SVGB-mạn (SVGB-m), 15-40% những người mang SVB có biến chứng.

- Việt Nam: khoảng 15-20% dân số nhiễm SVGB-m

- Biến chứng : Viêm gan mạn, Xơ gan và Ung thư gan

+ Hơn 70% UTGNP có HBsAg (+).

+ Gần 50% Xơ gan có HBsAg (+).

- Phát hiện sớm và điều trị đúng ® giảm biến chứng.

- Ung thư gan nguyên phát do SVB có thể phòng ngừa được bằng Vaccin.

2. Diễn tiến tự nhiên VGB-m

3. Yếu tố ảnh hưởng VGB-mạn

4. Các xét nghiệm

+  CTM

+  BUN, creatinine

+  ALT/ AST, GGT, Bilirubine

+  FP

+  HBsAg, HBeAg, HBeAb, anti-HCV

+  IgM HBcAb, IgG HBcAb

+  DNA HBV định lượng

+  HBV genotype

+  Siêu âm bụng

+  Protide, Albumine, A/ G

+  Ferritine

+  Đông máu toàn bộ

+  Nội soi dạ dày-tá tràng

+  Sinh thiết gan: HAI-Score, Metavir (F0-F4)

5. Vai trò DNAHBV định lượng

- Quyết định:

+ Khởi đầu điều trị.

+ Theo dõi đáp ứng.

+ Thời gian điều trị.

- Tiên lượng.

- Phân biệt VGB-mạn đơn thuần hay kèm viêm gan do nguyên nhân khác.

- Dự báo tình trạng kháng thuốc.

5.1. Tiêu chuẩn điều trị

- VGB-m, HBeAg (+): DNA HBV > 20.000UI/ ml ~ 105 copies/ ml.

- VGB-m, HBeAg (-): DNA HBV > 2.000UI/ ml ~ 104 copies/ ml.

- Xơ gan: DNA HBV (+).

- 3 tháng cuối thai kỳ: DNA HBV > 109 copies/ ml.

5.2. Đáp ứng điều trị

- Đáp ứng ban đầu (sau 12 tuần trị liệu): DNA HBV giảm > 100 lần.

- Đáp ứng sớm (sau 24 tuần trị liệu): DNA HBV giảm > 100 lần.

- Điều trị đáp ứng không hoàn hảo với thuốc chống SVB

5.3. Thời gian điều trị

- VGB-m HBeAg (+): DNA HBV (-) và duy trì 6 – 12 tháng sau khi có phản ứng chuyển huyết thanh.

- VGB-m HBeAg (-): DNA HBV (-), thời gian khó xác định.

- Xơ gan: điều trị suốt đời.

5.4. Tiên lượng

- DNA HBV > 109 copies/ ml: đáp ứng kém với Interferon.

- Tương quan thuận với mức độ tổn thương gan qua sinh thiết gan và tỉ lệ nguy cơ ung thư gan.

5.5. Chẩn đoán phân biệt

- VGB-m:

+ Men gan tăng cao.

+ DNA HBV (+).

- Viêm gan/ người lành mang SVG-B:

+ Men gan tăng cao

+ DNA HBV (-).

6. Dự báo tình trạng kháng thuốc

- DNA HBV tăng > 1 log.

- DNA HBV tăng > 20. 000 UI/ ml hoặc cao hơn nồng độ trước điều trị.

7. Kết luận

- VGB-m là bệnh có thể phòng ngừa và điều trị được.      

- DNA HBV định lượng là một công cụ thiết yếu để chẩn đoán, điều trị và theo dõi bệnh VGB-m.

 

BS. LÊ THỊ PHƯỢNG
Chuyên khoa Gan – BV Hoàn Mỹ Sài Gòn